TOPOLA MAŁA



      W Topoli Małej nad starą szosą z Ostrowa do Odolanowa (obecnie Topola Mała nr 47) stał słup przydrożny z postacią Chrystusa Spętanego, cierniem Koronowanego. Znajdował się na polu Andrzeja Grzegorowskiego i jego żony Agnieszki z domu Jędraszczyk. Ufundowały go wspólnie rodziny Jędraszczyków i Grzegorowskich.

      Stanisław Błaszczyk udokumentował obecność słupa zdjęciem (Ryc. 1), wykonanym przed II wojną światową i przyporządkował go do zespołu warsztatowego Pawła Brylińskiego. Podkreślając jego klasycystyczne wyposażenie architektoniczne, ocenił go jako jedno z ładniejszych i oryginalniejszych dzieł sztuki ludowej.

      Na zdjęciu widoczne są płasko rzeźbione figury świętych, umieszczone w dwóch kondygnacjach na lewej i frontalnej stronie słupa - wsparte na konsolach, charakterystycznych dla warsztatu Mistrza z Masanowa. Kondygnacje rozdziela i zamyka dookolny klasycystyczny gzyms, który stanowi podstawę pełnoplastycznej postaci Chrystusa, umieszczonej na szczycie. Z frontu słupa pod figurą Pojmanego umieszczona jest postać Matki Boskiej Bolesnej, niżej rzeźba św. Rocha, na lewym boku od góry figura św. Jana a pod nim św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus.

      Niestety, w roku 1941 słup podzielił losy polskich kapliczek i krzyży przydrożnych, zniszczonych przez hitlerowców. Po wojnie postawiono na jego miejscu żelazny krzyż, który stał do 1956 roku.

      Obecnie na starym miejscu stoi rekonstrukcja Bożej Męki Pawła Brylińskiego (Ryc.2). Kopia słupa z figurami, wykonanymi przez artystów rzeźbiarzy, ufundowana została przez rodzinę Grzegorowskich. Mieszkańcy Topoli Małej mogą, jak przed laty ich przodkowie, w drodze na pole odmawiać pacierze przed Chrystusem Nazareńskim, Matką Bolesna i świętymi patronami.